EDELSTENEN
edel stenen MATTHEW HENRY DEN HERTOG – HOUTEN
© 2025 Den Hertog B.V. Houten ISBN 978 90 331 3353 4 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij digitaal, elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
BEDANKT Voor jouw inzet en bijdrage voor de actie ‘Geef (jij) het door!?’ tijdens je Koers-vakantie in 2025! Zomer 2025 Evangelisatie Gereformeerde Gemeenten evgg.nl facebook instagram linkedin youtube
‘Dit zeg ik, nu ik ga sterven: Leven in de dienst van God en dicht bij Hem, geeft een mens de rijkste troost en de grootste vreugde. Het is het beste leven dat er is.’ Londen, juni 1714 Matthew Henry (52 jaar)
7 Inhoud Verantwoording ........................................................... 9 Inleiding ..................................................................... 11 1. God ...................................................................... 13 2. De Bijbel . ........................................................... 16 3. Geloof ................................................................. 20 4. Zonde ................................................................. 25 5. Berouw ............................................................... 41 6. Bidden en danken ............................................ 46 7. Godsdienst ........................................................ 54 8. Godsvreze .......................................................... 61 9. Dood en leven ................................................... 66 10. Gehoorzaamheid .............................................. 71 11. Heiligheid .......................................................... 75 12. De hemel ............................................................ 81 13. Oprechtheid ...................................................... 83 14. Plicht .................................................................. 91 15. Lofprijzing ......................................................... 98
8 16. Naastenliefde .................................................. 103 17. Geluk ................................................................ 110 18. Bescheidenheid .............................................. 113 19. Eer en aanzien ................................................ 116 20. Voorzienigheid ............................................... 120 21. Tegenslag ......................................................... 126 22. Voorspoed ....................................................... 135 23. Hoop ................................................................. 139 24. Tevredenheid . ................................................ 141 25. Kennis .............................................................. 145 26. Hoogmoed ....................................................... 147 27. Vrijgevigheid . ................................................. 150 28. Dienen .............................................................. 156 29. Predikanten . ................................................... 163 30. Gedachten ....................................................... 167
9 Verantwoording Dit boekje heb ik samengesteld op basis van de Engelse uitgave Gems from Matthew Henry. Toen ik 17 was, kreeg ik een Nederlandse (incomplete) vertaling van dit boekje. Het verscheen in zakformaat bij Van Horssen in Barneveld, in 1976. Met deze uitgave wil ik belangrijke levenslessen van de bekende Matthew Henry doorgeven aan de volgende generatie. Dit is een min of meer vrije vertaling; soms is het een interpretatie. De oude boodschap van de citaten is weergegeven in de taal van vandaag. Voorbeelden en vergelijkingen (metaforen) uit de Engelse cultuur van de 17e en 18e eeuw heb ik soms omgebogen naar de huidige tijd en samenleving. Om uitspraken dicht bij de (jonge) lezer te brengen, heb ik vaak je, jij of jou(w) als aanspraak gebruikt. Uiteraard zijn deze edelstenen voor iedereen van belang. Kernwoorden in het christelijk geloof, zoals zonde, berouw, genade en andere, bleef ik bewust gebruiken. Verder heb ik zoveel mogelijk gezocht naar woorden die ook buiten de kerk gangbaar zijn. De
10 korte inleidingen op de hoofdstukken heb ik zelf toegevoegd. Deze uitgave is in de eerste plaats bedoeld voor jou, als jongere binnen de kerk. Het is geen boekje om in één keer uit te lezen. Neem elke dag of elke week een ‘edelsteen’ mee in je gedachten en denk daar biddend over na! Over elke edelsteen zou je ook met anderen kunnen doorpraten. Deze edelstenen zijn nuttig voor iedereen, binnen en buiten de kerk. Hopelijk zet dit boekje jou ook aan om biddend te gaan lezen in de boeken van Matthew Henry. Gebruik vooral zijn Bijbelverklaring; die is ook online beschikbaar. Bedenk bij het lezen dit woord van Matthew Henry: ‘Niemand gaat verloren omdat hij van de goede weg afgaat, maar juist omdat hij niet op die goede weg terugkomt’ (hoofdstuk 5, §19). Eén enkel edelsteentje zou al tot leiding of bemoediging op jouw (misschien wel moeilijke) levensweg kunnen zijn. Ik bedank de meelezers Christianne, Lydia en Miranda hartelijk voor hun steeds positief-kritisch commentaar en het correctiewerk. Ook Hans Versloot van uitgeverij Den Hertog bedank ik voor zijn constructief meedenken en waardevol advies. Goes, juni 2025 Gijsbert Geijtenbeek
11 Inleiding Matthew Henry (1662-1714) was als kind al bijzonder begaafd. Lezen was zijn grote passie. Hij was drie jaar oud, toen hij de Bijbel al aardig kon lezen. Thuis (zijn vader was dominee en ook zijn moeder een kind van God) zag hij in de praktijk hoe goed het is om dicht bij God te leven. De Bijbel werd zijn grote liefde. Soms zei zijn moeder: ‘Ga nu maar even wat anders doen dan lezen...’ Hij was 18 en wist wat hij wilde: dominee worden! Hij begon aan een universitaire studie theologie, maar kon daar door allerlei omstandigheden pas echt werk van maken toen hij 25 was. Een jaar later trouwde hij met Kathrine Hardware, een aantrekkelijke en godvrezende vrouw. Zij stierf helaas twee jaar later. Daarna trouwde hij met Mary Warburton. Ze kregen meerdere kinderen. Henry was 25 jaar dominee in Chester. Later (hij was inmiddels 50) vertrok hij naar Londen. Maar Chester hield een grote plaats in zijn hart. Toen hij die gemeente na twee jaar bezocht, viel hij ongelukkig van zijn paard. Een paar dagen later stierf
12 hij. Nu is hij voor altijd bij God in de hemel. Matthew Henry schreef veel boeken. Zijn belangrijkste werk is zijn Bijbelverklaring. Die is vanuit het Engels in heel wat talen vertaald. In het Nederlands is hij al sinds 1792 compleet beschikbaar. Tegenwoordig is hij ook online te raadplegen, bijvoorbeeld binnen de website van de ‘Bijbel met uitleg’.
13 1. God Uit alles wat je om je heen ziet en hoort, kun je weten dat God bestaat. Hij leidt elk leven, ook dat van jou. Niet altijd op de manier zoals je zelf graag zou willen. Maar Hij heeft het goede met je voor. 1. We weten dat God bestaat, maar ons verstand is te klein om volledig te beseffen hoe groot Hij is. Zo kun je dus weten dat God bestaat, maar zul je Zijn leiding in jouw leven nooit volledig kunnen begrijpen. 2. Wij zullen nooit volledig kunnen beseffen hoeveel goede dingen onze God elke dag doet; en nog veel minder hoe goed Hij ís. 3. God is almachtig en heilig. Alles wat Hij doet, doet Hij beter dan wie ook. Hij is bereid om alles te doen wat goed voor je is. Daarom mag je alles van Hem verwachten, al is het nog zo groot en bijzonder. 4. Geen plaats op aarde kan God insluiten of buitensluiten. Hij is overal. 5. Al onze onrustige angsten komen doordat we
14 God niet kennen, of niet goed beseffen Wie Hij is. 6. Als je werkelijk zou begrijpen Wie God is, met Wie we te maken hebben, zou je jouw plicht tegenover Hem ernstiger nemen. Je zou op geen enkele manier tegen Hem durven zondigen. 7. Niets is duidelijker dan dat God bestaat, maar niets is een groter mysterie dan Wie Hij is. 8. Als je Gods barmhartige liefde niet bewondert, ken je Hem niet. Als je geen diep verlangen voelt naar die liefde, ken je jezelf niet. 9. Als God bij je is, ben je nooit alleen, ook al is er geen mens bij je. 10. Als God je Vriend is, doet het er niet toe wie je vijand is. 11. Het beste bewijs van Gods goede bedoelingen met je is Zijn goede werk in je. 12. Soms ontmoet je God in Zijn liefde, op andere momenten acht Hij het goed voor je dat je Hem in Zijn toorn ontmoet. 13. Eén fontein is beter dan duizend reservoirs, zo is één almachtige God beter dan duizend beperkte. 14. Laat dit je eerste prioriteit zijn: twist niet met God, en geef Hem geen reden om met jou te twisten.
15 15. Al probeer je God uit je leven te bannen, dan lukt je dat nooit; want God ziet je altijd. 16. Je afkomst (of uit wie je bent geboren) maakt je nooit meer of minder aanvaardbaar voor God. 17. God is geduldig in Zijn straf. Hij schiep de wereld in zes dagen, maar Hij verwoeste die in veertig dagen. 18. Je kent God niet op de goede manier als je Hem niet in Christus kent. 19. Je veracht God als je genoeg hebt aan je eigen plezier. 20. Als God tegen je is, kan niets je redden. 21. Je kunt niet uit Gods almacht rennen, wel naar Hem toe rennen. Je kunt niet vluchten voor Zijn recht, wel vluchten naar Zijn genade. 22. Gods goedheid laat Zijn glorie zien. Hij roept je op om Hem meer te kennen uit de glorie van Zijn genade dan uit de glorie van Zijn regering.
RkJQdWJsaXNoZXIy OTA4OQ==