18 Zijn Noord-Duitse afkomst kan hem behulpzaam zijn geweest bij de ontwikkeling van zijn taalvaardigheden. Meertaligheid en de kennis van de bijbelse talen en Latijn zullen hem goed van pas gekomen zijn bij het zich eigen maken van de Engelse taal. Het is aannemelijk dat hij de twee belangrijke vertalingen die hij heeft geleverd rechtstreeks vanuit het Engels heeft overgezet. Dat betreft naast Ambrosius’ Het zien op Jezus (eerste vertaling in 1664) ook een werk van William Gouge (15781653), Een verhandeling van de zonde tegen den Heilige Geest (vertaald in 1659). Gouge genoot ook bekendheid in Duitsland, vooral door zijn werk over christelijke gezinspedagogiek, Of domesticall duties (London 1622). Er zijn echter geen aanwijzingen te vinden dat Lampe via een eerdere Duitse vertaling van Gouge’s Verhandeling tot de uitgave van de Nederlandse vertaling gekomen is. Hoe hij aan zijn kennis van de Engelse taal en zijn bekendheid met de puriteinen gekomen is, blijft in nevelen gehuld. W.J. op ’t Hof schaart hem wel onder de piëtisten, hetgeen zijn liefde voor de puriteinen enigszins verklaart.13 Lampe heeft enige bijzondere ervaringen opgedaan in zijn ambtelijke leven. Toen hij als kandidaat in Aalst en Poederoyen was bevestigd in 1646, was hij naast zijn kerkelijke taken ook nog verantwoordelijk voor de vorming van een inwonende privéstudent, Philip Huygens, de ziekelijke jongste en jonggestorven zoon van Constantijn Huygens.14 Hij moet dus wel bewezen pedagogische en didactische bekwaamheden hebben gehad 13 Op ’t Hof, Het gereformeerde Piëtisme, p. 141. 14 J.A. Worp, Briefwisseling, Deel 4, 1644-1649, DBNL. om een telg uit zo’n belangrijke familie te mogen vormen en lesgeven. In 1652 begon hij zijn dienstwerk als eerste predikant van de Hervormde Gemeente van Princenhage bij Breda. Daar viel hem de eer te beurt van de ingebruikname van de rooms-katholieke St. Martinuskerk. Die werd tot groot verdriet van de parochianen met een openbare plechtigheid ter beschikking gesteld van de gereformeerde minderheid, in aanwezigheid van een afvaardiging van stadhouder Willem de Tweede, officieren van het Staatse leger en kerkelijke afgevaardigden van de classis Breda.15 Tijdens zijn ambtsbediening in het niet ver van Alkmaar gelegen Obdam heeft hij dan tijd kunnen vinden voor zijn beide vertalingen. Zijn laatste levensfase bracht hij weer door in het noorden van Duitsland, het gebied waaruit hij ook afkomstig was. In Emden vond hij zijn laatste aardse bestemming. Hij is daar nog anderhalf jaar werkzaam geweest, waarna hij is overleden in de leeftijd van 45 jaar. Zonder zijn vertaalarbeid zou hij mogelijk al lang in vergetelheid geraakt zijn. Gezien het grote aantal herdrukken van Het zien op Jezus door de eeuwen heen kunnen we zonder overdrijving stellen dat deze betrekkelijk onbekend gebleven predikant de Kerk des Heeren met zijn vertaling een onschatbare dienst bewezen heeft. Hoeveel generaties Nederlanders hebben niet onderwijs ontvangen uit dit boek en zich herkend in de zielsoefeningen die Ambrosius beschrijft! Verantwoording van de wijze van vertalen Uitgangspunt voor deze vertaling is de 15 https://wijkbladprincenhage.net/wp-content/ uploads/2024/01/WP-Schuurkerkstraat.pdf. ten geleide
RkJQdWJsaXNoZXIy OTA4OQ==