EEN METGEZEL IN VERDRUKKINGEN
E en metgezel in verdrukkingen_BW.indd 2 22-10-2025 15:30
EEN METGEZEL IN VERDRUKKINGEN JOHN WILLISON DEN HERTOG – HOUTEN Een gids voor mensen in ziekten en zorgen E en metgezel in verdrukkingen_BW.indd 3 22-10-2025 15:30
Oorspronkelijke uitgave: The Afflicted Man’s Companion… (Belfast 1744). Uit het Engels vertaald en ingeleid door ds. M. Krijgsman. © 2025 Den Hertog B.V. Houten ISBN 978 90 331 3374 9 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij digitaal, elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. E en metgezel in verdrukkingen_BW.indd 4 22-10-2025 15:30
5 Woord vooraf van de vertaler Woord vooraf van de auteur Inleiding 1. Algemene aanwijzingen voor alle gezinnen en mensen die met ziekte zijn bezocht 2. Bijzondere aanwijzingen voor hen die zwaar getroffen zijn door ziekte of langdurige zorgen 3. Bijzondere aanwijzingen voor Gods kinderen wanneer zij door ziekte of enig ander onheil worden bezocht 4. Enkele bijzondere aanwijzingen voor onherboren mensen wanneer zij getroffen zijn door ziekte of iets anders 5. Aanwijzingen voor Gods volk als het de Heere behaagt hen te herstellen van ziekte en benauwdheid 6. Aanwijzingen voor onherborenen wanneer zij hersteld zijn van hun ziekte en hun gezondheid hebben teruggekregen INHOUD 8 13 17 19 42 69 114 125 139 E en metgezel in verdrukkingen_BW.indd 5 22-10-2025 15:30
6 7. Aanwijzingen voor zieken die duidelijk in de stervensfase zijn en een andere wereld naderen 8. Aanwijzingen voor de vrienden en buren van de zieke die zelf op dat moment nog gezond zijn Enkele brieven Een verzameling van troostrijke teksten voor stervende gelovigen Schietgebeden van stervenden 151 241 290 292 297 E en metgezel in verdrukkingen_BW.indd 6 22-10-2025 15:30
JOHN WILLISON E en metgezel in verdrukkingen_BW.indd 7 22-10-2025 15:30
8 WOORD VOORAF VAN DE VERTALER Het boek dat wij bij u mogen inleiden, is geschreven door John Willison. Deze Schotse prediker was een tijdgenoot en geestverwant van Thomas Boston en de gebroeders Erskine. Maar liefst 47 jaar heeft hij mogen dienen in dezelfde plaats waar Robert Murray McCheyne een eeuw later de herdersstaf zou opnemen, namelijk Dundee, gelegen aan de oostkust van Schotland. In een artikel, getiteld ‘Significant Scots’ (Belangrijke Schotten), is het volgende over hem te lezen: John Willison, een vooraanstaand godgeleerde en auteur van verschillende bekende religieuze werken, werd in het jaar 1680 in Schotland geboren. Zijn opmerkelijk zachtaardige en vrome karakter, dat hij al in zijn jeugd vertoonde, in combinatie met zijn buitengewone aanleg voor leren, bracht zijn ouders ertoe om hem al op zeer jonge leeftijd toe te wijden aan de dienst van de kerk, en de jonge Willison stemde hier van harte mee in. Het was het beroep dat hij zelf het liefst wilde uitoefenen. Na het voltooien van een reguliere academische opleiding begon hij met de studie van de godgeleerdheid, die hij met opmerkelijke ijver en succes voortzette. Nadat hij zich naar behoren had gekwalificeerd voor de heilige roeping tot het E en metgezel in verdrukkingen_BW.indd 8 22-10-2025 15:30
9 ambt, werd hij vrijwel onmiddellijk daarna, in 1703, met een unanieme oproep uitgenodigd om pastoraal werk te verrichten in Brechin. Hier verwierf hij zo’n grote populariteit door zijn bekwaamheid als predikant, door de eenvoud en zuiverheid van zijn manieren en gedrag, en door zijn welwillende karakter, dat hij door de bevolking van Dundee ernstig en unaniem werd gevraagd om een vacature te vervullen die kort daarna in die stad ontstond. Hij verhuisde daarheen en bleef daar tot aan zijn dood. John Willison wordt beschreven als een voorbeeldig persoon in alle aspecten van het leven, en buitengewoon trouw en ijverig in het vervullen van de belangrijke taken van zijn heilige ambt, met name bij het bezoeken en troosten van zieken. In dit liefdadigheidswerk maakte hij geen onderscheid tussen rijk en arm, of, als hij dat al deed, dan was het ten gunste van de laatsten. Hij beperkte zijn inspanningen in dergelijke gevallen ook niet tot mensen van zijn eigen geloofsovertuiging, maar gehoorzaamde met een waarlijk christelijke vrijgevigheid aan de oproepen van iedereen die in nood verkeerde en zijn hulp zocht, ongeacht hun religieuze overtuiging. Willison, die zelf zo vaak aan ziek- en sterfbedden had gestaan, werd op het einde van zijn leven zelf ook door de Heere op een ziekbed gelegd, dat uiteindelijk zijn sterfbed zou worden. Tijdens zijn ernstige ziekte heeft hij twee ontroerende brieven geschreven aan zijn vrouw en kinderen. U treft ze achter in dit boek aan. 3 mei 1750 brak voor hem de dag aan waarvan Sálomo in Prediker 7 zegt: ‘Beter is een goede naam dan goede olie, en de dag des doods dan de dag dat iemand geboren wordt.’ In de kanttekening bij deze tekst lezen we: ‘Te weten als men godzalig sterft, want alsdan verkrijgt men het eeuwige, gelukzalige leven, in plaats van het ellendige, vergankelijke leven.’ Zo mocht Willison, op zeventigjarige E en metgezel in verdrukkingen_BW.indd 9 22-10-2025 15:30
10 leeftijd, in het zevenenveertigste jaar van zijn bediening, ingaan in de stad waar ‘geen inwoner zal zeggen: Ik ben ziek; want het volk dat daarin woont, zal vergeving van ongerechtigheid hebben’ (Jes. 33:24). Pennenvruchten Willison heeft heel wat pennenvruchten nagelaten. Daarvan kunnen we Een metgezel in verdrukkingen wel een van zijn bekendste werken noemen, gelet op de vele herdrukken die het in de Engelstalige wereld beleefd heeft. Behalve dit omvangrijke werk, dat nu voor het eerst in het Nederlands verschijnt, verscheen in 1991 bij uitgeverij Romijn & Van der Hoff enkele Overdenkingen over des Heeren Avondmaal. In 2022 verscheen bij uitgeverij Brevier een lijvig boek met zeventien van zijn preken, getiteld De Balsem in Gilead. Wat het onderwerp en de doelgroep betreft van de uitgave die u in handen hebt, zegt Willison het volgende: Dit is een onderwerp dat niet veel behandeld wordt in preken die in het openbaar gehouden worden. Die worden alleen gehouden voor hen die gezond zijn, omdat de zieken niet in staat zijn om hierbij aanwezig te zijn. Daarom lijkt het des te meer noodzakelijk om dit onderwerp in een geschrift te behandelen, zodat de verdrukten, wanneer zij verhinderd zijn om in het openbaar naar preken te luisteren, een boek in huis en bij hun bed hebben liggen, als een leidsman die in stilte tot hen preekt. Willison heeft zijn boek echter niet alleen geschreven voor mensen die te maken hebben met ziekten of langdurige zorgen. Hij richt zich onder andere ook tot hen die van hun ziekte mochten herstellen. Op liefdevolle en ernstige wijze spoort hij hen aan om het behoud van hun ziel te zoeken, voordat de volgende slag hen E en metgezel in verdrukkingen_BW.indd 10 22-10-2025 15:30
11 dodelijk zal treffen. Ook spreekt hij mensen aan die zelf nog gezond zijn, maar in aanraking komen met buren of vrienden die ernstig ziek zijn. Hij leert hun hoe zij met hen moeten omgaan, en welke lessen zij voor zichzelf uit hun ziekbed moeten trekken. Als een trouwe en bewogen zielenherder geeft Willison onderwijs aan iedereen die hij aanspreekt. Dit doet hij meestal in de vorm van aanwijzingen en raadgevingen; soms ook in de vorm van een dialoog. Hij is dan als het ware in gesprek met zijn lezers en beantwoordt hun vragen en tegenwerpingen op pastorale wijze. We hopen van harte dat de Heere de inhoud van dit boek wil zegenen aan allen die het lezen. De Heere geve de lezer Zijn genade om Willisons aanwijzingen en raadgevingen ter harte te nemen en die in de praktijk te brengen. Tevens hopen we dat dit boek een hulpmiddel mag zijn voor ambtsdragers ter voorbereiding van hun ziekenbezoeken, alsook tijdens de gesprekken met hen die van hun ziekte genezen zijn. Ten slotte komt de trouwe Heere en volmaakte Metgezel in verdrukkingen, Die ons in de loop van de achterliggende jaren de krachten heeft geschonken om dit geschrift te vertalen, alle lof, eer en aanbidding toe. Ermelo, oktober 2025 ds. M. Krijgsman E en metgezel in verdrukkingen_BW.indd 11 22-10-2025 15:30
E en metgezel in verdrukkingen_BW.indd 12 22-10-2025 15:30
13 WOORD VOORAF VAN DE AUTEUR Het onderwerp van dit boek, hoe somber het ook voor sommigen mag lijken, is toch voor ons allen noodzakelijk. Het Woord van God en onze eigen ervaring verzekert ons immers dat de mens, van een vrouw geboren, kort van dagen is en zat van onrust (Job 14:1). ‘De mens wordt tot moeite geboren, gelijk de spranken der vurige kolen zich verheffen tot vliegen’ (Job 5:7). Nee, zelfs Gods dierbaarste kinderen zijn van dit algemene lot niet ontheven. In Jesaja 54:11 kunnen we zien hoe God Zijn Kerk typeert: ‘Gij verdrukte, door onweder voortgedrevene, ongetrooste.’ Dus als we in deze wereld op verdrukking moeten rekenen, is het voor ieder mens hoognodig om te zoeken naar toerusting hoe hij hiermee moet omgaan en zich eronder moet gedragen, zodat hij God mag verheerlijken, anderen stichten, en eindelijk tot de eeuwige gelukzaligheid komen. De verdrukkingen waarop wij hier moeten rekenen zijn talrijk, maar onder de uitwendige verdrukkingen ken ik er geen waarop mensen nauwkeuriger moeten letten dan lichamelijke ziekte. Dat is gewoonlijk de bode van de dood, die de weg baant naar het oordeel. Dit is een onderwerp dat niet veel behandeld wordt in preken die in het openbaar gehouden worden. Die worden alleen gehouden voor hen die gezond zijn, omdat de zieken niet in staat zijn om hierbij aanwezig te zijn. Daarom lijkt het des te meer noodzakelijk om dit onderwerp in een geschrift te behandelen, zodat de verdrukten, E en metgezel in verdrukkingen_BW.indd 13 22-10-2025 15:30
14 wanneer zij verhinderd zijn om in het openbaar naar preken te luisteren, een boek in huis en bij hun bed hebben liggen, als een leidsman die in stilte tot hen preekt. Hoewel de preken van predikanten soms heel geschikt zijn voor de omstandigheden waarin zieken en verdrukten zijn, toch zijn helaas de meeste mensen zorgeloze en vergeetachtige hoorders van deze dingen zolang ze gezond zijn en voorspoed hebben, aangezien zij aannemen dat de kwade dag nog op enige afstand van hen is. Een boek zoals dit kan onder Gods zegen als leidraad in tijden van ziekte of verdrukking nuttig zijn om hun de raadgevingen en vermaningen in herinnering te brengen die zij in hun gezonde dagen zeer verwaarloosd hebben. Verder kunnen dienaren van het Evangelie, hoe bereid ze ook zijn om de zieken te bezoeken, door lichamelijke ongeschiktheid of een veelheid aan ander werk, niet altijd bij hen zijn om hen raad te geven en te troosten. Maar zo’n boek als dit kunnen ze altijd bij de hand hebben om te raadplegen. En omdat de meeste verdrukten zelf niet in staat zijn om te lezen, zou het een zeer liefdadig werk zijn voor vrienden of buren die hen bezoeken, om geschikte gelegenheden aan te grijpen om zo’n boek als dit aan hen voor te lezen, en in het bijzonder die hoofdstukken of aanwijzingen die zij het meest geschikt voor hen achten. Het zou u in zekere mate kunnen helpen om uw geweten vrij te maken en uw laatste diensten van vriendelijkheid te bewijzen aan uw zieke en stervende vrienden wanneer u hen niet langer in deze wereld kunt dienen.1 Aangezien we allen veel voorboden en voorlopers van de dood voor ogen zien, zullen we er heel verstandig aan doen om ons in een wachtende houding te houden, altijd klaar en bereid om te sterven. 1 In het oorspronkelijke voorwoord gaat Willison hier uitvoerig in op de kerkelijke ontwikkelingen van zijn dagen. Evenals in latere Engelse uitgaven, is dit gedeelte ook in deze Nederlandse uitgave weggelaten. E en metgezel in verdrukkingen_BW.indd 14 22-10-2025 15:30
15 Wat is er in dit vermoeiende land dat ons verleidt om te verlangen hier te blijven? Is het niet een land overweldigd door zonde en verdriet? O gelovigen, wordt u hier door stormen geteisterd? Zoek de vleugels van een duif, opdat u wegvlucht en rust. Heb de gewoonte te verlangen om te vertrekken, opdat u met Christus kunt zijn. Zeker, voor u is sterven winst, ja, oneindige winst. Wat zijn de denkbeeldige genoegens van deze wereld tegenover de echte genoegens van de toekomstige wereld? Hoewel de strijd van de dood pijnlijk is voor de natuur, moet toch de winst van het sterven deze pijnlijke strijd vergoeden. U schrikt er niet voor terug om ’s avonds uw kleren uit te trekken om uw lichaam een beetje rust te gunnen; waarom zou u er dan voor terugschrikken om u te ontdoen van het kleed van uw lichaam als God u roept, om eeuwige rust te verkrijgen voor uw ziel, en de vrucht van Christus’ heerlijke nabijheid voor altijd te genieten? Laat de gedachte aan deze winst u aanzetten tot het gebruik van alle middelen om uw hart te ontdoen van de liefde tot de wereld en haar gemakken. Laat de mantel van aardse genoegens los om u heen hangen, vooral in deze tijden, zodat u hem gemakkelijk kunt laten vallen als de dood komt om u naar de eeuwige wereld te brengen. O, dat we toch een levendiger geloof hadden in die wereld en in Hem Die de Heere en Verwerver ervan is. Omdat over dit onderwerp echter in het boek zelf wordt uitgeweid, zal ik er hier niet meer aan toevoegen. Ik voeg er alleen een verzameling van enkele dierbare en bemoedigende teksten uit de Schrift aan toe, die zeer geschikt zijn voor stervende gelovigen om te overdenken en zich door geloof ermee te voeden2. Ze zijn er voor de gelovigen om zich aan vast te klampen en te pleiten bij God, en om troost uit te putten, wanneer ze een nabij vooruitzicht hebben om door het donkere dal te gaan en de onbekende gebieden van de eeuwigheid. Gods Woord zal dan onze hoop zijn. 2 Zie blz. 292. E en metgezel in verdrukkingen_BW.indd 15 22-10-2025 15:30
E en metgezel in verdrukkingen_BW.indd 16 22-10-2025 15:30
17 INLEIDING Toen de mens in den beginne uit de handen van zijn Maker voortkwam, was hij een heilig en onschuldig schepsel, rein van de zonde en als gevolg daarvan vrij van ziekte en moeite. Hij genoot een onafgebroken gezondheid en voorspoed naar lichaam en ziel beide. Zodra hij echter besmet werd met de zonde, werd hij allerhande ellende, tijdelijk, geestelijk en eeuwig, onderworpen. Omdat zijn ziel de woonplaats van zijn zonden en begeerlijkheden was geworden, veranderde zijn lichaam in een vergaderplaats van ziekten en ongemakken. En aangezien Gods eigen kinderen de overblijfselen van de zonde en de verdorvenheid in zich hebben zolang zij in deze wereld zijn, hoeven zij niet te verwachten dat zij van zulke verdrukkingen zullen worden ontslagen. De oneindig wijze God acht het nodig om van lichamelijke kwalen gebruik te maken om de verdorvenheden te bestraffen en de genade van Zijn volk te beproeven, en hun geestelijk en eeuwig welzijn te bevorderen. Vandaar dat we lezen van Lazarus in Johannes 11:3: ‘Heere, zie, dien Gij liefhebt, is krank.’ Jezus had Lazarus lief, en toch was hij ziek. Het is geen zeldzaam iets om Gods liefste kinderen te horen piepen als een kraan of zwaluw, en te horen kirren als een duif vanwege een ernstige ziekte, zoals ook Hizkía dit deed (Jes. 38:14). Een geheiligde en geestelijk gezonde ziel kan gepaard gaan met een zwak en ziek lichaam, zoals dit het geval was met Gajus (3 Joh. 1). Toch zijn zulke omstandigheden soms een zeer zware beproeving voor de besten van Gods volk. Nooit hebben zij méér de neiging om E en metgezel in verdrukkingen_BW.indd 17 22-10-2025 15:30
18 Gods liefde in twijfel te trekken of te twisten met Gods voorzienig bestel, dan tijdens ernstige ziekten en lichamelijke benauwdheid. Daarom is het een zaak die voor ons allen, hetzij voor gezinnen of afzonderlijke mensen, van groot belang is om te onderzoeken hoe men zich moet gedragen tijdens of na een ziekte waardoor men zeer verdrukt is. Maar ook hoe men zich moet voorbereiden vóórdat zulk een boze tijd aanbreekt. Om allen, die in deze zaak onderwijs begeren, te helpen, heb ik de volgende leidraad geschreven. Ter wille van de volgorde zal ik een verdeling maken in verschillende hoofdstukken. N.B. Onthoud dat wat ik zeg tot hen die bezocht zijn met ziekte, ook van toepassing is op alle andere verdrukte mensen, waar hun nood ook uit bestaat. E en metgezel in verdrukkingen_BW.indd 18 22-10-2025 15:30
19 – 1 – ALGEMENE AANWIJZINGEN VOOR ALLE GEZINNEN EN MENSEN DIE MET ZIEKTE ZIJN BEZOCHT Aanwijzing 1 – Stel een nauwkeurig onderzoek in naar het doel en oogmerk waarom God mensen meestal met ziekte en verdrukking bezoekt. Een oneindig heilig en genadig God heeft verschillende en wijze oogmerken in het verdrukken van mensenkinderen, hetzij zij bekeerd of onbekeerd zijn. Deze oogmerken behoren door ons allen recht te worden overdacht, en vooral door degenen die met ziekte zijn bezocht. Een aantal daarvan zal ik aanhalen. 1. God bezoekt met ziekte om zorgeloze zondaren tot nadenken te brengen over de staat en toestand van hun ziel. Wellicht hebben zij er nog nooit eerder ernstig over nagedacht. Velen zijn er die, als zij in de kracht en de bloei van hun leven zijn, zo gebrand zijn op het vermaak en het profijt van de wereld, dat zij aan niets anders aandacht schenken. Alle waarschuwingen, vermaningen en raadgevingen van predikanten, leraren en vrienden, zijn aan hen niet besteed. Zij kunnen de gedachte aan God, aan hun ziel, aan de dood, aan hemel en hel, aan het toekomende oordeel niet verdragen. Pas wanneer God hen bezoekt met een of andere E en metgezel in verdrukkingen_BW.indd 19 22-10-2025 15:30
20 ziekte of lichamelijke smart, beginnen zij soms met de verloren zoon tot zichzelf te komen. Dan gaan zij soms nadenken over hun ziel en het leven hiernamaals. Welnu, dat is Gods oogmerk. We lezen in 1 Koningen 8:46 en 47: ‘Wanneer zij ... in het land, waar zij gevankelijk weggevoerd zijn, weder aan hun hart brengen zullen, dat zij zich bekeren...’ Door ziekte geeft God een mens, die voorheen totaal afkerig was van de zaken van zijn ziel, omdat hij zo druk was met zijn zaak, gezelschap en vermakelijkheden, gelegenheid om zichzelf te bedenken. Hij kan zijn kamer niet meer uit, zijn vroegere kameraden en genietingen worden hem ontzegd. Hij krijgt tijd en gelegenheid om eens rustig na te denken over de afgelegde weg en te horen wat het geweten zegt over de oordeelsdag, de toekomende wereld en de noodzakelijkheid van een Zaligmaker. En zo, in afhankelijkheid van Gods zegen over zulke verdrukkingen, hebben sommigen aanvankelijk God en Christus leren kennen, en zijn ernstig gaan nadenken over godsdienstige zaken. Ja, de smeltkroes is Christus’ gewone werkplaats waar Hij de voortreffelijkste vaten ter ere heeft gevormd. ‘Ik heb u gekeurd in den smeltkroes der ellende’ (Jes. 48:10). Manasse, de verloren zoon, Paulus en de stokbewaarder werden allen dáár uitgekozen. 2. God bezoekt ons met ziekte om ons te onderwijzen in de dingen die wij nog niet weten. Het was een gezegde van Luther dat de school van het kruis de school is van het licht. En inderdaad is de school der verdrukking de plaats waar velen van Sions leerlingen goede vorderingen hebben gemaakt in geestelijke en bevindelijke kennis. Welnu, er zijn verschillende opmerkelijke lessen die God ons door middel van de roede wil leren. a. De kennis van God. Er staat van Manasse in 2 Kronieken 33:12 en 13, toen hij in de benauwdheid werd gebracht: ‘Toen kende Manasse, dat de Heere God is.’ Ook al was Manasse goed opgevoed en op jonge leeftijd de kennis van God bijgebracht, toch kende hij E en metgezel in verdrukkingen_BW.indd 20 22-10-2025 15:30
21 nu pas de Heere. Maar nu kende hij Hem in Zijn kracht en grootheid, Zijn heiligheid en haat tegen de zonde. Nu kende hij God in Zijn goedheid en barmhartigheid, en verwonderde hij zich erover dat Hij hem zo lang voor de hel had bewaard. b. Een andere les is: de kennis van onszelf. In een tijd van gezondheid en voorspoed zijn we geneigd onszelf en onze vergankelijkheid te vergeten. Ziekte zorgt er echter voor dat we zullen weten dat wij maar mensen, zwakke mensen zijn (Ps. 9:21); dat God in alles over ons regeert, en ons net zo makkelijk kan verpletteren als dat wij een mot verpletteren. c. Hij leert ons de leegte van de wereld. Hoe nutteloos is een hulpmiddel dat een mens in de steek laat op het moment dat hij in de grootste nood verkeert! En dikwijls zien we dat wereldse middelen en vrienden het lichaam niet de minste verlichting kunnen geven, noch de minste troost aan de ziel van mensen die ziek zijn en in nood verkeren. d. Nog een les is: het grote kwaad van de zonde, dat de oorzaak is van alle ziekten en kwalen. ‘Daarom zijn onder u vele zwakken en kranken’ (1 Kor. 11:30). Och, wat een wortel van bitterheid moet het niet zijn die zulke wrange vrucht voortbrengt! e. Hij laat ons de dierbaarheid en uitnemendheid van Christus en Zijn beloften zien. Hierdoor alleen kan een christen in staat gesteld worden om zich in de verdrukking te verblijden, en rustig te zijn onder de zwaarste pijnen en kwalen. Velen zijn er die in hun gezonde dagen geen enkele behoefte aan Christus hebben, maar die, als zij ziek worden, hun toon veranderen en uitroepen: ‘O, dat ik toch bovenal aan Christus deel mocht hebben!’ 3. God zendt zulke beproevingen en benauwdheden om de zonde in ons te doden: ‘Daarom zal daardoor de ongerechtigheid van Jakob verzoend worden, en dit is de ganse vrucht, dat Hij deszelfs zonde zal wegdoen’ (Jes. 27:9a). Gewis, ziekte en verdrukking zijn van zichzelf erop gericht om E en metgezel in verdrukkingen_BW.indd 21 22-10-2025 15:30
22 met Gods zegen onze heersende zonden en begeerlijkheden te verzwakken en te beteugelen. O mens, is uw hart hard geworden, zodat u zich niet meer bewust bent van uw eigen zonden, of van andermans lijden? God acht het nodig om het vuur der verdrukking te gebruiken, om te zien of daardoor uw bevroren hart zal smelten. Hebt u uw gezondheid geringgeschat en uw weldaden versmaad? Nu neemt God ze van u weg, opdat u door het gemis de waarde ervan zult mogen kennen. Bent u trots en hoogmoedig geworden? God zendt u een doorn in het vlees om de opgezwollen blaas van trots door te prikken, zodat u zich niet bovenmate zult verheffen. God legt u neer op uw bed, opdat u nederig van hart zult mogen zijn. Overheerst de liefde voor de wereld in u? God zendt beproeving om u te ontdekken aan haar ledigheid en om u ervan los te maken. Bent u gerust, dodig en vormelijk geworden? God zendt beproeving om u te laten ontwaken, opdat u niet de slaap des doods zult slapen. 4. God zendt ziekte om in ons de geest van gebed en smeking te doen ontwaken, en ons ernstiger en aanhoudender te maken in onze gebeden aan de troon der genade. Er is een groot verschil tussen onze gebeden in onze gezonde dagen en wanneer we ziek zijn, tussen onze verootmoedigingen in voorspoed en in tegenspoed. In voorspoed zijn onze gebeden traag en sloom, maar tegenspoed maakt dat onze begeerten vleugels krijgen: ‘Heere, in benauwdheid hebben zij U bezocht; zij hebben hun stille gebed uitgestort, als Uw tuchtiging over hen was’ (Jes. 26:16). Hoewel zij eerst traag genoeg waren om te bidden, storten zij hun gebed nu toch vrijmoedig uit. Zelfs de heidense zeelieden riepen luide tot God tijdens de storm. Wat een vermaard gebed deed Manasse toen hij in de boeien was geslagen! Drie keer wordt er melding van gemaakt in 2 Kronieken 33:13, 18 en 19. Het is de stem van een vurig gebed die de Heere begeert te horen. E en metgezel in verdrukkingen_BW.indd 22 22-10-2025 15:30
23 5. Een andere bedoeling is om ons hart los te maken van de dingen van deze wereld, en ons te doen opzien en verlangen naar de hemel. Als we gezondheid en rust in deze wereld mogen genieten, zijn we geneigd om met Petrus op de berg te zeggen: ‘Het is goed dat wij hier zijn.’ Als Gods volk echter benauwdheid overkomt, zal zij haar spraak veranderen en zeggen: ‘Het is mij goed nabij God te wezen’ (Ps. 73:28). Als alles goed met ons gaat, zijn we geneigd ons hier thuis te gaan voelen; maar wanneer er moeilijkheden ontstaan, beginnen we te zeggen: ‘Sta op, laat ons vanhier gaan, dit is onze rust niet.’ Hoewel voorheen de hemel veel uit het oog en uit de gedachten was, toch zal een kwellende ziekte de arme gelovige doen zuchten en met David doen zeggen: ‘Och, dat mij iemand vleugelen als ener duive gave! Ik zou heenvliegen, waar ik blijven mocht. Zie, ik zou ver wegzwerven, ik zou vernachten in de woestijn. Sela’ (Ps. 55:7, 8). 6. Het is Gods bedoeling om de wereld bitter en Christus zoet voor ons te maken. Door zulk een kwelling laat Hij de mensen zien dat de wereld niet anders is dan ijdelheid en kwelling des geestes; dat rijkdom geen nut doet ten dage der verbolgenheid. Dan kunnen zij dat de wereld tekortschiet om hen te troosten. Het is zoals iemand het heeft gezegd: ‘Een fluwelen pantoffel kan de jicht niet genezen; een gouden hoofddeksel kan de hoofdpijn niet verdrijven, noch een donzen bed verlichting geven tijdens een koortsaanval.’ En hoe bitterder de wereld voor de gelovige wordt, hoe zoeter wordt Christus voor hem. In tijden van gemak en gezondheid wordt Christus vaak veronachtzaamd en vergeten. Zolang de zee rustig was, lieten de discipelen Christus met hen in het schip slapen, en dachten ze dat zij hun reis ook zonder Hem wel zouden kunnen maken. Maar toen zij bijna verdronken, toen zagen zij hun behoefte aan Christus en maakten Hem wakker, zeggende: ‘Heere, behoed ons, wij vergaan’ E en metgezel in verdrukkingen_BW.indd 23 22-10-2025 15:30
RkJQdWJsaXNoZXIy OTA4OQ==