15 met Kohlbrugge hebben gediscussieerd. En dat zij tijdens een ontmoeting op de studeerkamer, met Oepke Noordmans herinneringen hebben opgehaald aan het Réveil zoals zich dat in Friesland had gemanifesteerd. Felix kon dat zeggen. Ds. Felix ontmoette bovendien veel waardering. Toen Wumkes (18691954) begin twintigste eeuw, vijftig jaar nadat Felix uit Friesland was vertrokken, aan een gemeentelid vroeg hoe het met de plaatselijke predikant ging, antwoordde de man: ‘Redelijk goed, hoewel … het is geen dominee Felix’.7 Oepke Noordmans had een litho van Felix aan een van zijn boekenkasten hangen.8 De vrome en stijlvolle vader van de bekende predikant J.J. Buskes ging in 1886 met de Doleantie mee, maar dat kostte hemveel moeite vanwege de band die hij met ds. Felix voelde, bij wie hij in Utrecht catechisatie had gevolgd.9 Felix was in zijn dagen ook invloedrijk. Zijn naam komt voor in de Ideeën van de atheïst Multatuli omdat Felix zo rond 1870 in moderne kringen inmiddels doorging voor iemand die voorop liep in het debiteren van ‘lamzalighedens’.10 Felix is dan ook een belangrijke gestalte uit deNederlandse kerkgeschiedenis van de negentiende eeuw. Hij ademde in de sfeer van het Réveil. Hij was een invloedrijk predikant, stichtte de Friese Vereniging van Vrienden der Waarheid (1854), was de eerste secretaris en latere voorzitter van de Confessionele Vereniging (1864), was president-curator van de Vrije Universiteit, werd zelfs benaderd om aan de VU Oude Testament te doceren, maar distantieerde zich van Abraham Kuyper toen deze via de Doleantie een breuk met de Nederlandse Hervormde Kerk forceerde. Zoals hij zich eerder ook al kritisch had uitgelaten over de Afscheiding van 1834. Felix was en bleef hervormd, op het snijvlak van Réveil en Nadere Reformatie, van Confessionele Vereniging, Vrije Universiteit en Doleantie. Hij groeide op in Leiden, als kleinzoon van een revolutionair. Hij studeerde in Leiden, dat toen een modernistisch bolwerk was. Hij vertrok 7. Wumkes, Het Friese Réveil, p. 143. 8. Wassenaar, Noordmans in Friesland, bijschrift bij foto nr. 21. 9. J.J. Buskes, Hoera voor het leven (Amsterdam, z.j. [1959]), p. 7. 10. K. ter Laan, Multatuli Encyclopedie, ed. Chantal Keijsper (Den Haag, 1995), s.v. Felix (p. 152).
RkJQdWJsaXNoZXIy OTA4OQ==