12 / 1.2 HISTORISCHE VERKENNING wordt gebruikt gemaakt van de methode van close reading.15 Het is vanbelang inhoud en context vande bronnen goed te onderscheiden. De inhoud is in dit onderzoek primair. De context krijgt een plaats en wordt meegewogen. Waar dit gebeurt, zal het inzichtelijk gemaakt en beargumenteerd moeten worden. Anders wordt de inhoud met behulp van de context niet geanalyseerd maar vertroebeld. P.G. Swanbornwijst nog ophet belang vande goede steekproef.16 Bij dit type onderzoek past de theoretische steekproef het best. Belangrijkste kenmerk daarvan is dat deze cyclisch is.17 Al naar gelang (het verloop van) het onderzoek kan de steekproef worden uitgebreid of toegespitst, afhankelijk van de probleemstelling. Dergelijke intensieve verkenning van het onderzoeksveld past goed bij het explorerende karakter van dit onderzoek. Hierin wordt immers een periode beschreven aan de hand van gekozen homiletieken. Voordat we dewerkwijze nader uiteenzetten, volgt nu eerst een verkenning van het onderzoeksterrein. Daarbij gaat het om de definities van de relevante begrippen en een inventarisatie van het voor dit thema relevante onderzoek. 1.2 Historische verkenning De onderzoeksperiode waar we ons op richten, kan in de geschiedenis van het Protestantisme worden aangeduid als ‘de Orthodoxie’. Deze aanduiding ziet op een periode met als karakterisering: het bevorderen en verdedigen van de inzet van de Reformatie. Deze periode wordt ingeluid door de leerlingen van de reformatoren en kan worden onderscheiden in: Vroege Orthodoxie (ca. 1560-1620), Hoge Orthodoxie (ca. 1620-1700) en Late Orthodoxie (vanaf 1700).18 In zijn ontstaan als geestesstroming is de Reformatie verwant met het vroege Humanisme. In dit licht is het opvallend dat gereformeerde theologen gedurende de Orthodoxie teruggrepen op de scholastiek. Dit is een oude filosofische traditie waarin gebruik wordt gemaakt van met name de inzichten vanAristoteles (384-322 v.Chr.).Deze onderscheidde zichdoor eenmaterialistische en causale benadering van de werkelijkheid. Orthodoxe theologen sloten 15 N. Frey e.a., Visible Learning for Literacy, Grades K-12. Implementing the Practices ThatWork Best to Accelerate Student Learning, Thousand Oaks 2016. 16 Swanborn, Basisboek sociaal onderzoek, 77. 17 Mortelmans, Handboek kwalitatieve onderzoeksmethoden, 164. 18 W. J. van Asselt, Voetius, Kampen 2007, 48. Zie ook R.A. Muller, Post-Reformation Reformed Dogmatics. The Rise and Development of Reformed Orthodoxy, ca. 1520-1725, 4 dln., Grand Rapids 2003.
RkJQdWJsaXNoZXIy OTA4OQ==